Welke keukenhulpmiddelen zijn er?
Koken of een maaltijd bereiden is voor de meeste mensen vanzelfsprekend. Voor mensen met een lichamelijke beperking kan het gebruik van standaard keukengerei echter moeilijk of zelfs onmogelijk zijn. Gelukkig zijn er veel keukenhulpen die speciaal zijn ontworpen om mensen met een (lichamelijke) beperking te helpen veilig en gemakkelijk een maaltijd te bereiden. Dit keukengereedschap is er meestal op gemaakt om voorwerpen niet weg te laten glijden, een betere grip te houden en om ergonomische ongemakken te verhelpen. Antislip, aangepaste handvatten en designs waar je met weinig inspanning toch genoeg kracht kunt zetten, zijn de meest voorkomende aanpassingen aan dit soort keukengerei. In dit artikel zetten we het meest bekende aangepaste keukengerei op een rij.
Keukenmessen
Voor mensen die moeite hebben met het vastpakken van standaard keukenmessen, kunnen aangepaste messen een uitkomst zijn. Deze messen hebben meestal zachte rubberen antislip handvatten voor een goede grip. De handvatten zijn ook nog eens vaak ‘gehoekt’ waardoor het makkelijker wordt om ze vast te houden.
Een speciaal soort mes is het ‘schommelmes’. Schommelmessen zijn speciaal ontworpen om het snijden van voedsel te vergemakkelijken door heen en weer te schommelen in plaats van te drukken zoals bij een traditioneel mes. Deze beweging vergt minder kracht van de gebruiker, waardoor ook mensen met beperkte handkracht gemakkelijk voedsel kunnen snijden.
Aangepaste Snijplanken
Aangepaste snijplanken zijn een essentieel hulpmiddel voor iedereen die moeite heeft met het gebruik van standaard snijplanken. Deze snijplanken hebben grote handgrepen aan de zijkanten waardoor ze gemakkelijker vast te pakken en te verplaatsen zijn en antislipvoetjes die ze op hun plaats houden terwijl je snijdt. Een fijne aangepaste snijplank is de HJÄLP snijplank van het merk KINNO IThuiszorgwinkelCL).
Voor eenhandig gebruik zijn er speciale snijplanken met noppen, pinnen of opstaande randen. De noppen of pinnen steek je in de snijplank waardoor er als het ware een rand van noppen ontstaat op de snijplank. Tegen deze randen kun je vervolgens bijvoorbeeld je brood of groenten leggen en fixeren. Terwijl je met je ene hand gaat smeren of snijden, blijven je boterham of groenten stabiel liggen tegen de pinnen, noppen of de opstaande rand.
Tot slot, bestaan er ook nog de flexibele snijplanken. Deze snijplanken kun je buigen en zelfs bijna vouwen. Dat maakt het handig wanneer je de kracht of coördinatie niet meer hebt om met één hand een snijplank op te tillen en vervolgens met de andere hand alles wat je gesneden hebt in een kom of een pan te schuiven. Deze planken pak je gemakkelijk met twee handen op, je buigt de plank vervolgens en laat alles wat erop ligt als het ware in je kom of pan glijden.
Openers
Bij het koken heb je niet alleen je kookgerei nodig. Je zult ook vaak genoeg een pot of een fles moeten openen. De reguliere potopeners en flesopeners zijn misschien niet altijd toereikend wanneer je weinig kracht in je handen hebt. Daar zijn gelukkig de aangepaste openers voor. Ze zijn dusdanig ontwikkeld dat je met weinig kracht je potten, flessen en blikjes gemakkelijk kunt openen.
Voor mensen die maar één hand of arm hebben of er maar één kunnen gebruiken, is een pothouder mogelijk nog een extra handig hulpmiddel voor in de keuken. De pothouder neemt eigenlijk de taak van de ene arm over en houdt de pot of fles op zijn plek, terwijl je met de ‘goede’ arm de dop eraf draait (al dan niet met een potopener).
Keukengereihouders
Keukengereihouders zijn niet alleen handig voor wanneer je een beperking hebt, maar voor iedereen is een dergelijke houder handig. Ze komen in allerlei varianten, en je vindt ze vaak onder de naam ‘lepelhouder’ of ‘spatelhouder’. Op deze houders kun je tijdens het koken gemakkelijk je spatels, lepels en zelfs pannendeksels veilig en stabiel wegleggen. Vaak gebruik je hier een bordje of een plankje voor, maar tijdens het koken herken je vast dat je af en toe in de knoei komt met de ruimte op je aanrecht. Deze houders zijn dan handig om in huis te hebben, ook om het overzicht te bewaren en je handen zo veel mogelijk vrij te houden wanneer je handen te kort komt. Een goed voorbeeld van zo’n keukengereihouder is deze betaalbare merkloze spatelhouder (bol.com) waar je gemakkelijk je spatel, lepel of zelfs pannendeksels snel en gemakkelijk even stevig op weg kunt leggen als je je handen vrij wilt hebben tijdens het koken.
Aangepaste keuken
In de keuken gebruik je niet alleen messen en planken. De keuken zelf met al zijn apparatuur is misschien wel het belangrijkste object waarmee en waarop je kookt. Het is daarom belangrijk dat je in jouw keuken overal bij kunt, ergonomisch verantwoord kunt werken en dat alle apparatuur makkelijk te gebruiken is.
Wat de keuken zelf betreft is het belangrijk dat het blad, de apparatuur en alle kastjes op de goede hoogte zitten. Je wilt niet te hoog hoeven reiken, maar ook niet teveel hoeven te bukken om overal bij te kunnen. Hier zijn verschillende oplossingen voor, zoals verstelbare aanrechten en keukenbladen die je kunt uittrekken en met je rolstoel onder kunt rijden. Ook de grepen van kastjes zijn belangrijk. Een hendel is bijvoorbeeld makkelijker vast te pakken dan kleine deurknoppen en deurtjes met soft close mechanismen of druksnappers zijn weer handig om deurtjes niet te hard open te maken of de hard dicht te laten vallen. .
Ook qua apparatuur kun je op een aantal dingen letten. Een oven, magnetron of vaatwasser moet handig zijn in het gebruik. De deuren moeten makkelijk open te maken zijn en bijvoorbeeld naar opzij open kunnen, zodat je niet over deurtjes heen hoeft te hangen om het apparaat te gebruiken. De knoppen op een oven of magnetron moeten groot genoeg zijn en niet teveel kracht kosten om in te drukken of aan te draaien. Tegenwoordig is het ook mogelijk om veel slimme keukenapparaten met een spraakassistent of via je smartphone te bedienen. Als je een beetje handig bent met technologie, biedt slimme keukenapparatuur mogelijk ook een oplossing voor een hoop problemen.
Wanneer zelfstandig koken moeilijk gaat of niet meer lukt, kan dat een hoop frustratie geven. Aangepast keukengerei en aanpassingen aan de keuken kan dan van onschatbare waarde zijn voor mensen met een (lichamelijke) beperking. Er zijn gelukkig een hoop keukenhulpen op de markt en een hoop mogelijkheden om je keuken helemaal voor jou op maat te maken. Het is echter niet altijd makkelijk om te vinden wat je zoekt tussen al deze innovatieve oplossingen. Hopelijk helpt dit artikel je een beetje op weg. Eet smakelijk!