Slaapapneu betekent letterlijk "niet ademen tijdens de slaap". De adempauzes duren minimaal 10 seconden en kunnen leiden tot slaperigheid overdag. Overgewicht kan de klachten verergeren, dus afvallen kan helpen. Vermijd alcohol en slaap niet op je rug. Behandelingen variëren van een speciaal bitje tot beademing en operaties.
Wat is Slaapapneu?
Slaapapneu is een aandoening waarbij iemand tijdens de slaap herhaaldelijk stopt met ademen. Deze adempauzes duren ten minste 10 seconden. Ongeveer 1 op de 100 mensen heeft slaapapneu, hoewel het werkelijke aantal hoger kan liggen omdat de aandoening vaak onopgemerkt blijft. Slaapapneu komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en treft vooral mensen tussen de 45 en 65 jaar.
Symptomen van Slaapapneu
Mensen met slaapapneu stoppen meer dan vijf keer per uur met ademen, waarbij elke adempauze minstens 10 seconden duurt. Dit kan ervoor zorgen dat je vaak wakker schrikt en het gevoel hebt dat je stikt, wat leidt tot een onrustige slaap. Veel mensen merken echter niets en slapen door. Door de adempauzes krijgen ze minder diepe slaap, wat resulteert in slaperigheid en verminderde alertheid overdag, met een verhoogd risico op ongelukken.
Geassocieerde Problemen
Slaapapneu kan gepaard gaan met verschillende gezondheidsproblemen:
- Snurken: Van de 10 snurkende mensen heeft er 1 slaapapneu.
- Overgewicht: Veel mensen met slaapapneu hebben overgewicht.
- Hoge bloeddruk en hoog cholesterol: Deze zijn vaak aanwezig bij mensen met slaapapneu.
- Diabetes type 2: Een aanzienlijk aantal mensen met slaapapneu heeft ook diabetes.
- Hart- en vaatziekten: Slaapapneu kan het risico op hart- en vaatziekten vergroten.
Oorzaken van Slaapapneu
Slaapapneu ontstaat door een slappe keel, die tijdens de slaap dichtklapt. Wanneer je slaapt, ontspannen je spieren, inclusief die in je keel. Bij sommige mensen is de keel zo slap dat er geen lucht meer doorheen kan, wat leidt tot adempauzes. Dit komt vaker voor bij mensen met overgewicht, degenen die op hun rug slapen en mensen die veel alcohol drinken.
Diagnostiek van Slaapapneu
- Ziekenhuisonderzoek: Bij vermoeden van slaapapneu stuurt de huisarts je door naar een neuroloog, keel-neus-oorarts of longarts. Een slaaponderzoek meet hoe vaak en hoe lang je adem stopt tijdens de slaap. Dit kan thuis of in het ziekenhuis worden uitgevoerd.
- Controles door de Huisarts: Vanwege de verhoogde kans op hart- en vaatziekten bij slaapapneu, controleert de huisarts regelmatig je gewicht, bloeddruk, bloedsuiker, nieren en cholesterol.
Wat Kun Je Zelf Doen bij Slaapapneu?
- Gewichtsverlies: Afvallen kan de klachten verminderen of doen verdwijnen.
- Leefstijlprogramma: Meedoen aan een programma om gezond te eten, meer te bewegen en gedrag te veranderen.
- Geen alcohol: Vermijd alcohol of beperk het tot maximaal 1 glas per dag.
- Geen slaapmiddelen: Vermijd alcohol, drugs, kalmeringsmiddelen en slaapmiddelen, omdat deze je nog slaperiger maken.
- Slaaphouding: Slaap op je buik of zij en niet op je rug. Een tennisbal in je pyjama naaien kan helpen om op je zij te blijven liggen.
- Apparaten: Er zijn apparaatjes die trillen als je op je rug gaat liggen, wat helpt om je houding te corrigeren.
Behandeling van Slaapapneu
- Mondapparaat (bitje): Een speciaal bitje dat je in de mond draagt tijdens het slapen kan helpen door de kaak naar voren te duwen, waardoor de luchtweg openblijft.
- CPAP-apparaat: Als een bitje niet voldoende helpt, kan de arts een CPAP-apparaat (Continuous Positive Airway Pressure) voorstellen. Dit apparaat blaast via een masker meer lucht in je luchtwegen, wat helpt om de ademhalingspauzes te verminderen.
- Operatie: In sommige gevallen is een operatie nodig. Dit kan een operatie in de mond of keel zijn, of een kaakoperatie om de luchtwegen te vergroten.
Leefstijlprogramma
Een leefstijlprogramma kan effectief zijn bij overgewicht, wat een veelvoorkomende factor is bij slaapapneu. Dit programma helpt je gezond te eten, meer te bewegen en gedragsveranderingen door te voeren, ondersteund door een leefstijlcoach, diëtist, fysiotherapeut of oefentherapeut. Je huisarts kan je doorverwijzen naar een geschikt programma.
Slaapapneu is een serieuze aandoening waarbij de ademhaling tijdens de slaap herhaaldelijk stopt. Het kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder vermoeidheid, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Zelfzorgmaatregelen zoals gewichtsverlies, het vermijden van alcohol en het aanpassen van je slaaphouding kunnen helpen de symptomen te verminderen. Medische behandelingen variëren van mondapparaten tot CPAP-therapie en operaties. Raadpleeg je arts om de beste behandeling voor jouw situatie te bepalen en verbeter je gezondheid door de juiste stappen te nemen.