Het persoonsgebonden budget (pgb) is in 1995 in het leven geroepen. Het oorspronkelijke doel van het pgb was om de zorgvrager/budgethouder de mogelijkheid te geven zorg en ondersteuning zelf in de kopen (zelf te kunnen kiezen) en op die manier de zorg en ondersteuning zelf, op maat, te kunnen organiseren. Met andere woorden, het pgb moet mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben in staat stellen zelf de regie over hun eigen leven te houden.
Het Pgb werkt!
‘Ter ere’ van het 25-jarige jubileum van het pgb in 2020 is afgelopen jaar een groot onderzoek gepubliceerd in opdracht van het ministerie van VWS. De onderzoekers hebben teruggekeken op 25 jaar pgb en zijn op zoek gegaan naar de betekenis en waarde van het pgb. Het rapport telt maar liefst meer dan 100 pagina’s, kent vele conclusies en aanbevelingen, maar wat in het hele onderzoek misschien wel het belangrijkst is, zijn de ervaringen van budgethouders met het pgb. Het is mooi om te zien dat de 2601 respondenten in het algemeen zeer tevreden zijn met het pgb:
- 97% van gaf aan het pgb aan te raden aan anderen met een vergelijkbare zorgbehoefte
- De respondenten gaven de relatie tussen het pgb – kwaliteit van leven gemiddeld een 8,8
- Het belang van het hebben van eigen regie door het pgb krijgt gemiddeld zelfs een 9,2!
Het pgb werkt dus. Het is dan ook extra zonde om te zien dat verzekerden niet altijd een hulpmiddel ontvangen dat helpend of functioneel is en een hulpmiddel in acute situaties vaak te laat komt, zo blijkt uit de hulpmiddelenmonitor uit 2022. Een pgb zou mogelijk een uitkomst zou kunnen zijn voor mensen die ontevreden zijn met de geleverde hulpmiddelen.
Waar vraag je een pgb aan?
Het staat iedereen natuurlijk vrij om (medische) hulpmiddelen zoals een rolstoel of sensoren voor in huis zelf aan te schaffen en daar zelf voor te betalen. Een hoop hulpmiddelen voor thuis worden echter vergoed door:
- de zorgverzekeraar, vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw)
- de gemeente, vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet
- het Zorgkantoor vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) vergoed.
De zorgverzekeraar, de gemeente en het zorgkantoor noemen we ook wel de ‘loketten’. Bij de zorg die u nodig heeft, hoort een bepaalde indicatie. Dat kan bijvoorbeeld een Wlz-indicatie of een Wmo-indicatie zijn. Welke partij uw zorg regelt of bij welke partij u een PGB wil aanvragen is afhankelijk van welk type zorg u nodig heeft en welke indicatie u heeft gekregen. Zo vallen hulpmiddelen voor behandeling, verpleging, verzorging en revalidatie onder de Zvw en hulpmiddelen om langer thuis te (kunnen) blijven wonen onder de Wmo. Wanneer het om hulpmiddelen voor intensieve langdurige zorg thuis gaat, worden ze via de Wlz vergoed.
Zelf kiezen met een PGB
Zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten hebben voor hulpmiddelen vaak afspraken gemaakt met (een aantal) leveranciers. Toch is het ook mogelijk om een hulpmiddel vergoed te krijgen bij een leverancier waar geen contract mee is afgesloten. Hiervoor kunt u afhankelijk van uw indicatie bij de zorgverzekeraar, het zorgkantoor of de gemeente een Persoonsgebonden Budget (pgb) aanvragen. Met een pgb kunt u zelf kiezen waar u uw hulpmiddel wilt kopen. Het aanvragen gaat bij elk loket net op een andere manier en de informatie die nodig is om een pgb toegekend te krijgen is bij elk loket net iets anders:
- Voor een pgb-Wlz vraagt u eerst (met hulp van familie of een onafhankelijk cliëntondersteuner) bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) een Wlz-indicatie aan. Deze indicatie wordt vervolgens doorgestuurd naar het zorgkantoor waar wordt bekeken of een pgb bij u past.
- Voor een pgb-Wmo dient u (met bijvoorbeeld hulp van het sociaal wijkteam) een aanvraag in bij uw gemeente. De Wmo-consulent van de gemeente keurt vervolgens uw aanvraag goed of af. Dit gaat ook zo voor een pgb-Jeugdwet, alleen zal hier de Jeugdconsulent de aanvraag beoordelen.
- Voor een pgb-Zvw vraagt u, vaak samen met de wijkverpleegkundige, een aanvraag in bij de zorgverzekeraar. Als de zorgverzekeraar akkoord is, ontvangt u eerst een toekenningsverklaring. Hierna moet u nóg een aanvraagformulier indienen om het pgb daadwerkelijk aan te vragen. Is de zorgverzekeraar ook hiermee akkoord, dan ontvangt u een akkoordverklaring.
Op de website www.zorgwijzer.nl vindt u een infographic waarin overzichtelijk wordt weergegeven hoe u een pgb bij elk van deze loketten aanvraagt. Op de website van Per Saldo kunt u advies krijgen voor het aanvragen van een pgb.
